Kolesterol vücudumuzun bütün hücrelerinde bulunan yağ benzeri bir maddedir. Kolesterol hücre zarının, bazı hormonların yapımında kullanılır, ancak kanda fazla miktarda bulunması zararlıdır. Kolesterol bir yandan karaciğerde üretilirken, besinlerle de alınır. Et, süt ürünleri, yumurta gibi hayvansal kaynaklı besinlerde kolesterol bulunur, meyve, sebze ve tahıllarda ise bulunmaz.KOLESTEROL NEDİR?
KOLESTEROL NEDEN ÖNEMLİDİR?
Kan kolesterol düzeyinin yüksek olması kalp damar hastalığı tehlikesini arttırır. Kişinin kolesterol düzeyi ne kadar yüksekse kalp hastası olma ihtimali de o kadar yüksektir. Türkiye’de erkek ve kadında birinci sırada gelen ölüm nedeni kalp damar hastalığıdır.
KOLESTEROL TESTİ
20 yaşının üstündeki bireyler, her dört ile altı yılda bir kolesterol testi yaptırmalıdırlar. Bu, açlık lipoprotein profili olarak bilinen basit bir kan testiyle yapılır. 9 ile 12 saat arasında süren bir açlıktan sonra, kanda dolaşmakta olan kolesterolün farklı formları ölçülür. Sonuçlar “kötü” kolesterol, “iyi” kolesterol ve trigliserit düzeylerinizi gösterir
- HDL KOLESTEROL
- LDL KOLESTEROL
- TOTAL KOLESTEROL
- TRİGLİSERİD
KAN YAĞLARININ YÜKSELMESİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER NELERDİR?
- Yaş ve Cinsiyet
- Sigara içilmesi
- Yüksek lipoprotein varlığı
- Genetik Faktörler
- Düzensiz Beslenme
- Hareketsiz Yaşam
- Obezite
- Aşırı Alkol Tüketimi
- Tip 2 Diyabet
- Kronik Böbrek Hastalıkları
- İlaçlar
- Doymuş Yağ ve Trans Yağ İçeriği Yüksek Besinlerin Tüketimi
- SİGARA KULLANANLARIN SİGARAYI BIRAKMASI GEREKİR.
- BESLENMEDE YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİĞİ YAPILMALIDIR.
- Zeytin yağı, fındık yağı, bitkisel sıvı yağlar, fındık,ceviz,badem gibi yağlı tohumlar tercih edilmelidir.
- Tereyağı, iç yağı, kuyruk yağı, katı margarin, şekerli fındık veya fıstık ezmesi gibi yağ çeşitlerinden uzak durulmalıdır.
- Balık,beyaz etli-derisiz kümes hayvan etleri, zeytin yağlı kurubaklagil yemekleri önerilir
- Sucuk, salam, sosis, kavurma vb. yağlı kırmız etler, kızartılmış etler, kümes hayvanlarının derisi, sakatatlar tüketilmemelidir.
- Yağsız veya az yağlı süt ürünleri, az yağlı sütten yapılmış çökelek,lor ve diğer peynirler, yine yağsız veya az yağlı sütten yapılmış dondurma veya sütlü tatlılar tüketilebilir.
- Tam yağlı süt ürünleri, yağlı peynirler, kremadan yapılmış dondurma, çikolatalı tatlılar,pudingler tüketilmemelidir.
- Kepekli ekmek, tam tahıllı ekmekler,tam tahıl unu,çavdar ve yulaf ekmekleri,bulgur, yulaf ezmesi tüketmekte sakınca yoktur.
- Yağ ve şeker içeren unlu mamuller (pastalar, hamur işleri, bisküvi, krakerler) tüketilmemelidir.
- Yeşil yapraklı sebzeler (tere, roka, maydanoz, marul vb.), lahana, pırasa, karnabahar, domates, brokoli, ıspanak, şeftali, turunçgiller, böğürtlen, çilek tüketmekte sakınca yoktur.
- Yiyeceklerle günde 20-35 gram posa alınmalıdır. Posa kaynağı olarak tahıllar, sebze-meyveler ve kurubaklagillerden yararlanılabilir.
- VÜCUT AĞIRLIĞI KONTROL EDİLMELİDİR.
- DÜZENLİ FİZİKSEL AKTİVİTE YAPILMALIDIR.
Düzenli olarak günde en az 40 dakika orta düzeyde aktivite yapılmalıdır. Kandaki yüksek yağların düşürülmesinde, tedavi edilmesinde diyet-yaşam tarzı değişiklikleri ile istenen seviyeye indirilmezse ilaç tedavisine geçilir.
Sağlıkla kalın…
Diyetisyen Zeynep AKKOÇ